RHC Groninger Archieven verrijkt Geschiedenis van de Joden in Stad en Lande en Nedersaksen

Onlangs heeft het RHC Groninger Archieven de inventarisatie afgerond van drie archieven die van belang zijn voor de geschiedenis van de Joden in Groningen en delen van het Duitse Nedersaksen. Het betreft de Verzameling joodse stukken, 1743-2006 (Toegang 2614). Dat materiaal is voornamelijk gebruikt bij het schrijven van de dertien delen die inmiddels zijn verschenen  in de serie Bouwstoffen voor de geschiedenis van de Joden in Groningen. Deels bestaat dit materiaal uit fotokopieën en deels zijn het originele stukken uit verschillende gemeentearchieven, die oorspronkelijk bestemd waren om vernietigd te worden.  

Behalve de geschiedenis van een bepaalde Joodse gemeenschap en genealogische overzichten van de Joodse bevolking ter plaatse, bevatten deze delen in deze serie ook afbeeldingen, transcripties en vertalingen van de graftekens op de begraafplaatsen. Destijds zij niet alleen de graftekens van Joodse begraafplaatsen in de provincie Groningen gefotografeerd, maar ook die in het aangrenzende Duitsland. 

Deze nooit gepubliceerde foto’s en vertalingen van de opschriften op de stenen zijn beschreven in de Catalogus van de verzameling opschriften en foto's van graftekens op Joodse begraafplaatsen in Niedersachsen van de mr. J.H. de Vey Mestdagh Stichting (Toegang 2637). Ook  in de database van het Salomon Ludwig Steinheim-Institut für deutsch-jüdische Geschichte an der Universität Duisburg-Essen (zie http://steinheim-institut.de/cgi-bin/epidat) ontbreken deze foto’s. 

Tot slot is het archief van de Nederlands-Israëlitische gemeente Groningen, (1804) 1945-1976 (Toegang 368) toegankelijk gemaakt. De stukken in dit archief documenteren vooral de na-oorlogse wederopbouw van de in getal zo gedecimeerde Joodse gemeente. Vooral de notulen en de series van ingekomen en uitgegane brieven zijn een ware schatkamer voor geïnteresseerden in de Joodse geschiedenis van na de oorlog. Vermeldenswaardig zijn bijvoorbeeld de pogingen van dr Jaap Meijer om uit zijn hoofd de in de oorlog verloren gegane bibliotheek van het instituut ter bestudering van de Joodse wetenschappen Ets Haim in de Folkingestraat te reconstrueren. Daarnaast bevat de serie correspondentie een aantal brieven van de schrijfster Clara Asscher-Pinkof, die weliswaar voornamelijk over het haar toegekende pensioen gaan maar die toch ook een beeld schetsen van het Joodse leven in het vooroorlogse Groningen. Dit archief kan worden ingezien na toestemming van de Nederlands Israelitische Gemeente Groningen.

Over de illustratie: illustratie inv.nr. 220 Jizkorgebed (Herinneringsgebed)